Poprzedni artykuł | Następny artykuł

Wysiłek fizyczny a stężenie biomarkerów powszechnie stosowanych w przewlekłej niewydolności serca

Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) w grupie chorych z niewydolnością serca (HF) w celu poprawy wydolności fizycznej i zmniejszenia objawów klinicznych zaleca się systematyczny wysiłek aerobowy (klasa zaleceń I, poziom wiarygodności danych A). Pomimo licznych dowodów na korzystny efekt regularnego treningu wysiłkowego w tej grupie chorych, jego wpływ na zmianę stężeń powszechnie stosowanych biomarkerów niewydolności serca nie został dotychczas oceniony w dużych randomizowanych badaniach. Dlatego też celem omawianego doniesienia była ocena stężenia NT-proBNP, CRP, cTnT w chwili włączenia do badania i po 3 miesiącach wysiłku aerobowego (3 sesje treningowe w tygodniu, 36 sesji w ciągu 3 miesięcy) w grupie 928 chorych z przewlekłą HF. Populacja badana pochodziła z dużego randomizowanego badania klinicznego (HF ACTION), w którym oceniano efekty treningu wysiłkowego (36 sesji nadzorowanych w ciągu 3 miesięcy i dalszy trening w domu) u 2331 (71% mężczyzn) stosunkowo młodych (średnia wieku 59 lat), klinicznie stabilnych pacjentów (63% pacjentów w II, a 35% w III klasie czynnościowej wg NYHA) z przewlekłą skurczową HF (EF≤35%). W chwili włączenia do badania nie odnotowano istotnych różnic w zakresie stężeń powyższych biomarkerów pomiędzy populacją badaną a kontrolną (chorzy z przewlekłą HF objęci standardową opieką). Po 3-miesięcznym okresie obserwacji chorych z grupy badanej przydzielono do trzech podgrup w zależności od natężenia stosowanego wysiłku: niski (<3METgodzin/tydzień), średni (3-7METgodzin/tydzień), wysoki (>7METgodzin/tydzień). Pomimo braku istotnych różnic w poszczególnych podgrupach w stężeniu badanych biomarkerów w chwili włączenia do badania i po 3-miesięcznym okresie obserwacji zauważono, iż chorzy z przewlekłą HF poddani średniemu i wysokiemu obciążeniu wysiłkiem w okresie 3 miesięcy charakteryzowali się istotnie mniejszym ryzykiem hospitalizacji i zgonu z jakiejkolwiek przyczyny. Dodatkowo zmniejszenie stężenia NT-proBNP w okresie obserwacji wiązało się z poprawą parametrów czynnościowych (wzrost szczytowego pochłaniania tlenu - peakVO2). Po 3 miesiącach od czasu wdrożenia regularnego wysiłku fizycznego, zmniejszenie stężenia NT-proBNP wiązało się z istotnie niższym ryzykiem wystąpienia złożonego punktu końcowego: śmiertelność lub hospitalizacja z jakiejkolwiek przyczyny oraz śmiertelności lub hospitalizacji z przyczyn sercowo-naczyniowych. Autorzy badania sugerują, iż brak istotnych różnic w zmianie stężenia poszczególnych biomarkerów może wynikać z krótkiego okresu obserwacji. Z drugiej strony uzyskane wyniki mogą wskazywać na brak możliwości rzetelnego odzwierciedlenia, za pomocą ocenianych biomarkerów, realnie odnoszonych korzyści zdrowotnych implementacji systematycznego treningu wysiłkowego w grupie stabilnych, ambulatoryjnych chorych z przewlekłą HF.

Piśmiennictwo:

1. Tariq Ahmad, Mona Fiuzat, Daniel B. Mark et al. The effects of exercise on cardiovascular biomarkers in patients with chronic heart failure. Am Heart J, 2014 Feb; 167(2):193-202.e1. doi: 10.1016/j.ahj.2013.10.018
2. O'Connor CM, Whellan DJ, Lee KL et al. Efficacy and Safety of Exercise Training in Patients With Chronic Heart Failure: HF-ACTION Randomized Controlled Trial. JAMA, 2009 April 8; 301(14):1439-50. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002870313007278